Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2012

Γιώργος Πολυμενάκος - Jared Diamond : ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ

Τικόπια ή πώς η γεωγραφία επηρεάζει τους ανθρώπους (και τους ποιητές)

Η Τικόπια, ένα μικροσκοπικό, απομονωμένο, τροπικό νησί του νοτιοδυτικού Ειρηνικού Ωκεανού
αποτελεί μια ακόμα περίπτωση επιτυχημένης διαχείρισης από κάτω.
Με συνολική έκταση μόλις 4.660 στρεμμάτων, συντηρεί 1.200 ανθρώπους,
δηλαδή πυκνότητα πληθυσμού 310 ανθρώπων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο καλλιεργήσιμης γης.
Σίγουρα πυκνός πληθυ­σμός, για μια παραδοσιακή κοινωνία χωρίς σύγχρονες αγροτικές τεχνικές.
Παρ' όλα αυτά, το νησί κατοικείται αδιαλείπτως επί σχεδόν3.000 χρόνια.

Όπως είπε ο ανθρωπολόγος Raymond Firth, ο οποίος έζησε στην Τικό­πια τη χρονιά 1928-1929
και συνέχισε να την επισκέπτεται, «Είναι δύσκολο για οποιονδήποτε δεν έχει όντως ζήσει στο νησί,
να συνειδητοποιήσει την απομόνωσή του από τον υπόλοιπο κόσμο.
Είναι τόσο μικρό ώστε σπανίως δεν μπορεί κανείς να δει ή να ακούσει τη θάλασσα.
[Η μέγιστη απόσταση από το κέντρο του νησιού μέχρι την ακτή είναι 1.200 μέτρα.]

Η έννοια που έχουν οι ιθαγενείς για το χώρο έχει σαφή σχέση με το γεγονός αυτό.
Τους είναι σχεδόν αδύνατο να διανοηθούν οποιαδήποτε πραγματικά μεγάλη γήινη μάζα.
Κάποτε, με ρώτησε στα σοβαρά μια ομάδα από αυτούς

"Φίλε, υπάρχει καμιά γη στον κόσμο
όπου δεν ακούγεται ο ήχος της θάλασσας;".

Ο περιορισμός τους έχει και ένα άλλο λιγότερο προφανές αποτέλεσμα.
Για κάθε είδος αναφοράς στο χώρο χρησιμοποιούν τις εκφράσεις :
προς το εσωτερικό και προς τη θάλασσα.
Έτσι, ένα τσεκούρι στο πάτωμα ενός σπιτιού εντοπίζεται με αυτό τον τρόπο,
ενώ μάλιστα άκουσα κάποτε και έναν άντρα να εφιστά την προ­σοχή ενός άλλου λέγοντας:

"Υπάρχει ένας λεκές από λάσπη στο μάγουλό σου που κοιτά στη θάλασσα".

Ημέρα με την ημέρα, μήνα με το μήνα, τίποτα δεν διακόπτει την επίπεδη γραμμή ενός καθαρού ορίζοντα
και δεν υπάρχει ελαφριά πάχνη που να υποδεικνύει κάποια άλλη γη».

 
Jared Diamond : ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ - Πώς οι κοινωνίες επιλέγουν να αποτύχουν ή να επιτύχουν
(απόσπασμα) σελ. 354 -εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ

...............

Δεν ξέρω αν έχει αναπτυχθεί στη διάρκεια των αιώνων Τικοπιανή Ποίηση
(θα με εξέπληττε το αντίθετο)
αλλά θα ήθελα πολύ να τη διαβάσω.
Έχω τη βάσιμη υποψία ότι θα προσομοίαζε ως ένα βαθμό με το κομμάτι εκείνο της ελληνικής ποίησης
που έχει υμνήσει τόσο όμορφα το Αιγαίο
αλλά θα διέφερε επίσης σημαντικά
διότι για τους (υποθετικούς) Τικοπιανούς ποιητές
η θάλασσα θα αποτελούσε ένα αξεπέραστο (άρα εχθρικό) όριο...

Γιώργος Πολυμενάκος, Πέραμα, 2012.

...................

Ευχαριστούμε τον Γιώργο Πολυμενάκο γι' αυτό το άκρως ενδιαφέρον - ποιητικό απόσπασμα..







http://www.hellenicaworld.com/SolomonIslands/Geo/gr/SolomonIslands.html 


http://blog.travel.ifeng.com/article/14064491.html


 http://www.panoramio.com/photo/13875860

Βασίλης Σπανογιάννης - " Πρωινή παράδοση "

..η ειδική ποιητική κατηγορία ..
με παράξενο, τολμηρό, απολαυστικό λόγο
που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο..
................
Βασίλης Σπανογιάννης


Πρωινή παράδοση   


Σε νιούς και μόμολα
ο υπηρέτης
κουμπιά και πόμολα
είμαι ικέτης

σφαλιάρες-κόλαφους
θέλω να φάω
και στους αμμόλοφους
να ζω θα πάω

ανοίξτε....

Στις εννιά το πρωί τους αγαπάω όλους
κατά τις δύο το μεσημέρι δεν αγαπάω ούτε εμένα
πλησιάζοντας πέντε το απόγευμα θέλω να πατήσω
το κουμπί της ατομικής βόμβας

και αυτό συμβαίνει κάθε μέρα εκτός Σαββάτου και Κυριακής
με αποτέλεσμα η διάθεσή μου να έχει κάπως ξεχειλώσει.....

Δεν ξέρω ποιά ώρα της ημέρας, εργάσιμη ή μη θα διαβάσεις
αυτό το κείμενο
πάντως να ξέρεις πως είναι ένα μήνυμα σε μπουκάλι
που το έριξα στα σκουπίδια....