Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2013

Φώτης Αγγουλές ~ Ένας αληθινά ταπεινός..





1911 - 1964




"(…)Το μικρό, το ασήμαντο, το ελάχιστο. 
Το μεγάλο που βλέπεις, αν δεν είναι το άθροισμα των μικρών, 
είναι σίγουρα δημιούργημα ελαχίστων (…).
Το μικρό, το ασήμαντο, το ελάχιστο. 
Αυτό που πάνω του στηρίζονται όλα. 
Αυτό που δημιουργεί τη ζωή. 
Κοντά στην περιοχή του Τίποτα και του Κάτι.."

(Από χρονογράφημα του Φώτη Αγγουλέ, με ψευδώνυμο «Σπέρος», Χιακός λαός, 19/4/1961)
 

πηγή : aplotaria.gr 

* Το άρθρο αυτό πρωτοδημοσιεύθηκε, 
μαζί με ένα χρονολόγιο των βασικών σταθμών της ζωής και της ποίησης του Φώτη Αγγουλέ, 
στο περιοδικό NEMECIS, τεύχος 115, 2012

http://www.aplotaria.gr/2012/06/fotis-aggoules-stella-tsiropina/

***

Φώτης Αγγουλές

Επιστροφή

Νάμαι, ξανάρθα πίσω.
Κι έχω τραγούδια να σας πω πολλά
μα πριν σας τραγουδήσω,
πού είν’ τα κρίνα;
Πού είν’ τα γιασεμιά;
Έχω μια θλίψη να κοιμίσω. .

***

Όταν ξεκίνησα το αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του Φώτη Αγγουλέ,
διαπίστωσα ότι στο διαδίκτυο υπάρχει εκτενέστατο, θαυμάσιο και ακριβέστατο υλικό..
Για όσους έχουν την υπομονή και επιθυμούν να διαβάσουν
 τα πολύτιμα αυτά, σπαρακτικά και τόσο επίκαιρα στοιχεία 
για τη ζωή και το έργο του πολύ ιδιαίτερου ποιητή μας,
 παραθέτω πηγές και συνδέσμους στο τέλος του αφιερώματος..


***


αγγουλές : παρατσούκλι που σημαίνει παλληκάρι..

***

Φώτης Αγγουλές ~ Ποιήματα


Στη  μάνα  μου

Εχτές επάσκιζα να βρω
τρόπο να κλέψω από το δράκο
για σε, τ' αθάνατο Νερό,
για σε, που πας να μπεις στο λάκκο.


Και  τώρα  ψάχνω  για  να  βρω
τρόπο, να  πω  ένα  μοιρολόι,
απ' τον καημό μου πιο πικρό,
τον πιο πικρό κι απ' την αλόη.

 ***

 Ναγκασάκι


 
Ε, Τσάρλυ, τραβήξου από τον ήλιο..
Σήμερα, έπεσε η Ατομική
Σήμερα, στα λιμάνια,
οι σωματέμποροι και οι πορτοφολάδες
μπορούν να περηφανεύονται
που δεν έγιναν Εφευρέτες..
Σήμερα,
θα μπορούσε να λέει στην προσευχή της μια πόρνη:
"Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ,
που δεν γέννησα"..

***

 Ο Δρόμος μας

 

..Ας μην ήρθατε πίσω
  κι ας μη φτάσατε πουθενά..
ο δρόμος μας αρχινά
από 'κει που ο δικός σας τελειώνει..


***

Στην ιστορία

 

Έλληνες ήρθαν πάλι…
Η θάλασσα τούς ξέβρασε στις ανατολικές αχτές,
προχτές.

Βγήκαν πνιγμένοι στη στεριά και παραμορφωμένοι,
πρησμένοι σαν τουμπιά και μελανοί,
μα όσο κι αν τόκρυψε η νυχτιά το δράμα τους να μη φανεί,

το νόημα βγαίνει.

Τον ξέρομε τον ένοχο, είναι γνωστή η αιτία…
Στα φαγωμένα μάτια τους κοίταξε μέσα και θα δεις
μια χαλασμένη πολιτεία.

Μα μην τους θάψετε, γιατί, θα χάσει σχήμα η Φρίκη.
Κι όταν γραφτεί η ευγενικιά φασιστικιά ιστορία,
έτσι, πρησμένους, βάλτε τους κι αυτούς σε μια προθήκη.

***

Όαση

 

Σαρκάζει σαν παράφρονη, με καγχασμό η ψυχή μου,
τ’ άστρινα μάτια σου, ουρανέ, που κλαίν με δάκρυα φωτεινά,
πάνω απ’ το καραβάνι μας που η δίψα το περιπλανά
για μια ποθούμενη Όαση στη μέση της ερήμου.


***

Μην καρτεράτε

 

Μην καρτεράτε να λυγίσουμε
μήτε για μια στιγμή,
μήδ' όσο στην κακοκαιριά
λυγά το κυπαρίσσι.
Έχουμε τη ζωή πολύ,
πάρα πολύ αγαπήσει..

***

Επίλογος

 

  Το σπαραγμό σου, Ελλάδα μου, ποια νύχτα θα μου κρύψει;
Ποιος πόνος θα μου πει;
Ξεπέρασα τον πόνο πια και τη βαθιά μου θλίψη,
κι έφτασα στη σιωπή.
Και στέκω εμπρός σ’ ένα σωρό ρημάδια και συντρίμμια,
  κι ούτε μια δέηση να πω μπορώ, και ούτε μια βλαστήμια..


***


.. "ο Θεόφιλος της ποίησης", όπως με ακρίβεια έχει χαρακτηρισθεί..

***

Τώρα μ' αρέσει να μιλώ
για ό,τι έχει πεθάνει.
Αλήθεια, τι γλυκιά ηδονή,
να ξανανοίγεις μια πληγή
    παλιά, που πάει να γιάνει..   


 ***

 Απόσπασμα από το βιβλίο της Έλλης Παπαδημητρίου «Φώτης Αγγουλές», Κέδρος 1975
και Κέδρος 1978 ( β’ έκδοση) σε επιμέλεια της Έλλης Παπαδημητρίου..
Το βιβλίο αυτό πωλείται ως σπάνιο στο διαδίκτυο..

[...]Μας τηλεφωνήσανε ένα πρωί ότι βρέθηκε νεκρός στο «Κολοκοτρώνη» 
με το δρομολόγιο από Χίο προς Πειραιά, 
τη νύχτα 26 προς 27 Μαρτίου 1964, στο διάδρομο  της τουριστικής.

Η νεκροψία έδειξε πνευμονικό οίδημα. 
Συμφωνήσαμε πώς έπρεπε να ταφεί στη Χίο, αυτό θα ήθελε και κείνος. 
Ταριχεύτηκε λοιπόν μέ φροντίδα της ΕΔΑ 
και στις 30 Μαρτίου τον συνοδέψαμε απ' το Νεκροταφείο στο πλοίο. 
Το φέρετρό του στ' αμπάρι καταστολισμένο - πάλι αμπάρι σού έμελλε - 
τον χειροκροτήσανε οι φίλοι στην προβλήτα, όπως είναι το έθιμο 
και τον συνοδέψανε τέσσερις αποσταλμένοι.

Η κηδεία επίσημη, μ' έξοδα του Δήμου και μουσική. 
Μερικοί παραπονέθηκαν - γιατί να μην κάνουνε αυτοί τα έξοδα, λέγανε «... είμαστε φίλοι...»,
χτυπούσαν το στήθος τους, δείχναν την καρδιά τους, θλίψη αντρίκια ομηρική. 
Άλλοι λέγανε πώς αν είχε ο Φώτης τα μισά λεφτά που πήγανε στο ξόδι του 
θα περνούσε πλούσια ένα χρόνο. 
Στο τέλος μερικοί κοντινοί αρπάξανε το φέρετρο στα χέρια και τον κατεβάσανε στον τάφο. 
Η άνοιξη κι ο ήλιος της λάμπρυνε τα σωριασμένα στέφανα 
και τα σκυμμένα κεφάλια εκεινών που μείνανε πίσω δε φεύγανε...

Πάντως, ήδη από την προπολεμική αυτή δεκαετία, 
ο Αγγουλές είχε αρχίσει να εμφανίζει όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία 
τής κατοπινής ποιητικής φυσιογνωμίας του: 
η καρυωτακική μελαγχολία, ως επιρροή από τα πρώτα του εντατικά διαβάσματα, 
αδελφωνόταν με τη λαϊκή του καταγωγή, 
η οποία, πολύ πρώιμα, τον οδήγησε στο ποίημα-διαμαρτυρία
ενώ τα πρώτα σπέρματα της αριστερής ιδεολογίας, 
καθώς και το προσωπικό χρώμα των στίχων του 
διαμόρφωναν σταθερά έναν ποιητή-ακροβάτη 
ανάμεσα στην ευαισθησία, το σαρκασμό 
και τη δυσφορία από την αδικία των κοινωνικών συνθηκών


Φώτης Αγγουλές

"10η επιστολή στο Στεφανή", 
Μιχαλού (Χιώτικη σατιρική εφημερίδα), 13/10/1935
 
Αγαπητέ μου Στεφανή,
στη Νέα Γουινέα, οι πεθαμένοι
στήνουνται σαν αντρείκελα στην άκρη
κι ως να ’ναι αμαρτωλοί και ντροπιασμένοι,
αντί για δάκρυ,
κι αντί, για το χαμό τους, μοιρολόι,
περνάει το συγγενολόι
και τους δέρνει…
Τους δέρνουνε κι οι φίλοι τους κι οι ξένοι
και φεύγουνε ταπεινωμένοι
της Νέας Γουινέας οι πεθαμένοι.

Και να σου πω, καλέ μου Στεφανή,
τη νύχτα αυτή με τυραννεί
παράξενη μια ιδέα
πως, ίσως, να ’μαστε εμείς οι διψασμένοι
της Λευτεριάς, του Δίκιου, της Στοργής
και της Ζωής που πάει χαμένη.
Ναι, μου περνά αυτή η ιδέα
πως είμαστε από τη Νέα Γουινέα
  κι είμαστε βρικολακιασμένοι..

***

 Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Τριαντάφυλλου  Μυλωνά (ανηψιός Αγγουλέ)


***


Πηγές 


   http://www.sarantakos.com/liter/aggoules.html

 
http://www.sarantakos.com/liter/aggoules/photos.html

  
http://www.sarantakos.com/liter/aggoules/stoixnyxta.html

 http://www.sarantakos.com/liter/aggoules/mhnpeis.html 

http://www.sarantakos.com/liter/aggoules/stauroi.html

 http://www.sarantakos.com/liter/aggoules/tria.html

  http://www.sarantakos.com/liter/aggoules/paparounes.html
  
http://www.sarantakos.com/liter/aggoules/p1956k.html

  
http://www.sarantakos.com/liter/aggoules/ritsos.html


http://sarantakos.wordpress.com/2011/11/13/aggoules/#more-5309

http://sarantakos.wordpress.com/2010/06/20/aggoulesagn/

http://sarantakos.files.wordpress.com/2010/06/fylladio.jpg

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AD%CF%82

http://www.biblionet.gr/book/170471

Γιώργος Μπλάνας : Φώτης Αγγουλές, συλλογή δοκιμίων (Γαβριηλίδης 2001)

http://www.protoporia.gr/fotis-aggoyles-p-121286.html

http://www.biblionet.gr/book/128789/%CE%9C%CF%80%CE%BB%CE%AC%CE%BD%CE%B1%CF%82,_%CE%93%CE%B9%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82,_1959-_,_%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%82/%CE%A6%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AD%CF%82
 

*** 

Μελοποιημένα

..η σοφή, ταπεινή, ήρεμη ποίηση του Φώτη Αγγουλέ
σε μια αντίστοιχα εξαιρετική οπτικοποίηση 
από τον Ανδρέα μας..


Στο χωρισμό της - Αναστασία Μουτσάτσου

Οπτικοποίηση : Ανδρέας Ζερμπίνος (AndreasLark)

Μουσική: Παντελής Θαλασσινός
Ποίηση: Φώτης Αγγουλές
cd: Στους Άγιους Τόπους Της Καρδιάς, 1996



 
***

Θα φύγω


Για ένα ταξίδι θα φύγω - ποιος το ξέρει; 
Μ` ένα καράβι; με φτερά πουλιού; μ` ένα μαχαίρι;
………………………………………………………………
Κι αν είναι οι νύχτες όμορφες πολύ και το νησί μου
στις μυρωδιές του Γιασεμιού και του Διατσίντου είναι λουσμένο,
τόσο πολύ με πίκραναν κι οι ξένοι κι οι δικοί μου,
που εγώ δεν έχω ν` αγαπώ τίποτα εδώ και να προσμένω..

 ***


***

***