Chavela Vargas

Άρωμα Γυναίκας συνέχεια..
το υπέροχο άρωμα μιας από τις σπουδαιότερες φωνές της λατινικής αμερικής 
που σίγησε πριν από ενάμισυ μήνα, στις 5 Αυγούστου 2012..

Εδώ, στην Ευρώπη του νότου από την Αμερική του νότου :

Chavela Vargas - " La Llorona " - Παραδοσιακό Μεξικάνικο τραγούδι
...........
Η Isabel Vargas Lizano γεννήθηκε στις 17 Απριλίου του 1919 στην Κόστα Ρίκα.
Στα 14 της έφυγε από τη χώρα της λόγω της έλλειψης ευκαιριών για μια μουσική σταδιοδρομία
και εγκαταστάθηκε στο Μεξικό.Το Μεξικό έγινε η χώρα της καρδιάς της..

Για πολλά χρόνια τραγουδούσε στους δρόμους
μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930 που έγινε επαγγελματίας τραγουδίστρια.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 αποσύρθηκε
για να επιστρέψει θριαμβευτικά στο μουσικό στερέωμα το 1991.
Στο Ελληνικό κοινό έγινε ευρύτερα γνωστή από την κινηματογραφική ταινία του 2003 "Frida"..
...............
O συνθέτης του κλασσικού τραγουδιού “La llorona” είναι ο Μεξικανός Jose Alfredo Jimenez.
................
Έχουν γραφτεί πολλά διαφορετικά πράγματα γι' αυτό το τραγούδι-ποίημα..
Παραθέτω μερικά από αυτά..

La Llorona : Εκείνη που θρηνεί..Τα δάκρυα της Llorona..η θρηνούσα γυναίκα..
Μια γυναίκα καταστροφική, εμπαθής, "κακιά"..
στον αντίποδα της Μαρίας της Παναγίας, η άλλη Μαρία, η Llorona.. )
............
Μύθος, από τα χρόνια ακόμα των Αζτέκων, αυτός της Γιορόνας,
της γυναίκας που θρηνεί..
Θρηνεί τη χαμένη της ζωή..τη δική της και των παιδιών της
που έπνιξε στα παγωμένα νερά του ποταμού
απελπισμένη απο την προδοσία του άντρα που αγάπησε..
Από τότε τα ψάχνει, να τα τυλίξει με το μαντήλι της για να τα σώσει..
Είναι μια παλιά ιστορία..τ' αχνάρια της χάνονται στο χρόνο.
Λέγεται πως έφτασε στον καιρό μας από τους χρόνους των Αζτέκων.
..........
Μια παλιά ιστορία που με τα χρόνια έγινε θρύλος, πέρασε στον μύθο.
Μα κανείς πια δεν ξέρει πού είναι η αλήθεια, πού είναι το ψέμα.
Σήμερα, όμως, υπάρχουν άνθρωποι εκεί,
στην άλλοτε παλιά χώρα των Αζτέκων, που ακόμα ισχυρίζονται πως την βλέπουν :
Βλέπουν τη Γιορόνα τις νύχτες να βγαίνει από το ποτάμι που πνίγηκε 
δίνοντας η ίδια τέλος στη ζωή της.
Ντυμένη στα λευκά, φωνάζει και θρηνεί για τα παιδιά της
που τα αναζητά πέρα από το θάνατο.
Τα δυο μικρά της παιδιά που η ίδια έριξε στο ποτάμι
πάνω στη παραφροσύνη της
γιατί προδόθηκε από τον άντρα που αγαπούσε.
Και μόλις κατάλαβε την πράξη της,
άρχισε να τα ψάχνει στα παγωμένα νερά,
να τα τυλίξει στο μαντήλι της, για να τα σώσει.
Κι η ιστορία της έγινε μύθος, έγινε τραγούδι, ζει ως τις μέρες μας..
..............
Αυτό το τραγούδι-ποίημα είναι πολύ μεγάλο με πολλούς στίχους (και εκδοχές)..
Είναι σχεδόν 300 ετών και ήταν κάποτε τραγούδι στρατοπέδου..
Μιλάει για έναν μαύρο άνδρα που ήταν ερωτευμένος με μια Μεξικανή..
μιλάει για τον πόνο, της, χωρίς ανταπόκριση, αγάπης..
Αυτός ο πληγωμένος άνδρας τραγουδά για την όμορφη γυναίκα που δεν θα μπορέσει ν' αποκτήσει ποτέ..
.............
Μια άλλη εκδοχή του τραγουδιού λέει ότι,
Γιορόνα είναι όνομα, όχι συναίσθημα ή ρήμα..
Η Γιορόνα αναφέρεται σε μια κοινή ιστορία του Μεξικού,
τη θρηνούσα γυναίκα που πνίγει τα παιδιά της στο ποτάμι, κάθε νύχτα..
Είναι μια ιστορία που συνηθίζουν να χρησιμοποιούν οι οικογένειες
για να μην μένουν έξω απ' το σπίτι τα παιδιά μέχρι αργά τη νύχτα..
Για το φόβο πως η Γιορόνα μπορεί να τα πάρει..

"Llorona, llevame al rio" = Llorona, take me to the river
...............
Μια τρίτη εκδοχή λέει πως
το τραγούδι κάνει μεν νύξη στη Γιορόνα (τη θρηνούσα γυναίκα) από τους μύθους του Μεξικού,
ωστόσο, το τραγούδι δεν μιλά ευθέως για τη θρηνούσα γυναίκα..
Ο τραγουδιστής μιλάει σε μια γυναίκα που τον έχει παγιδεύσει
και που εκείνος δεν την αγαπάει πια
αλλά αναγκάζεται να ζει μαζί της εξ αιτίας του συνεχούς θρήνου της..
Της λέει ότι, όπως ακριβώς και η γυναίκα που έπνιξε τα παιδιά της
εξ αιτίας του θρήνου της
επειδή υπέφερε από την εγκατάλειψη του άνδρα της,
έτσι να τον πάει κάτω στο ποτάμι και να τον πνίξει κι αυτόν,
για να τερματίσει την ταλαιπωρία του..

Κατ' αυτήν την εκδοχή, μοιάζει να είναι ένα πολύ νοσηρό τραγούδι
αλλά είναι επίσης και πολύ ποιητικό, εξαιρετικά όμορφο στα Ισπανικά,
όταν κανείς μπορεί να το κατανοήσει, στη μητρική του γλώσσα..
...................
Το Rebozo είναι "σάλι - μαντήλα"..
Χρησιμοποιείται σε πολλές γυναικείες παραδοσιακές μεξικάνικες λαικές φορεσιές 
σαν μέρος στολής - ενδυμασίας..
Ήταν ένας τρόπος ενδυμασίας όλων των γυναικών του Μεξικού
και μερικές γυναίκες συνεχίζουν ακόμα να ντύνονται έτσι σε ορισμένες αγροτικές περιοχές..
αλλά στις μέρες μας, με τα σύγχρονα ρούχα
αυτές τις όμορφες φορεσιές, συνήθως τις βλέπουμε μόνο
όταν εορτάζεται η Cinco de Mayo, δηλ. η Ημέρα της Ανεξαρτησίας ( 16 Σεπτεμβρίου)..
Εορτασμός στον οποίο συμμετέχουν με φολκλορικούς χορούς..

Σημ.* Τα Rebozos δεν χρησιμεύουν μόνο για την αντιμετώπιση του κρύου
αλλά και για να καλύπτουν το κεφάλι τους, όταν πηγαίνουν στην εκκλησία..

" Tapa me con tu reboso Llorona" = Cover me with your "shawl" Llorona..
because I'll die of the cold ..
.........

 

Στη φωτό : Chavela Vargas και Jose Alfredo Jimenez..